KREWETKI SŁODKOWODNE 

BUDOWA CIAŁA KREWETEK

Ciało krewetek składa się z 2 głównych części: głowotułowia (cephalothorax) i części zwanej odwokiem (abdomen).  

 

LINIENIE I WZROST

Ciało krewetek (jak i pozostałych skorupiaków) pokryte jest z zewnątrz pancerzem, zbudowanym z chityny i wysyconym solami wapnia. W przypadku krewetek pancerz jest cieńszy niż u większości skorupiaków. Pancerz jest dość twardy, służy do ochrony znajdujących się pod nim części miękkich. Znajdują się w nim pigmenty odpowiedzialne za kolor krewetki.

Ponieważ pancerz nie rośnie, by doszło do wzrostu krewetki, musi on być co jakiś czas zrzucany. Proces ten nazywamy linieniem. Krewetka w związku z tym procesem nie rośnie stopniowo, a skokowo. Wzrost trwa całe życie, ale z wiekiem jest coraz mniej widoczny. Największe skoki wzrostu obserwujemy u świeżo wyklutych i u młodych krewetek. Dorosłe linieją kilka razy w roku, starsze egzemplarze 1 lub 2 razy w roku. Linienie można też sprowokować - duża podmiana wody na świeżą, zwłaszcza o zmienionych parametrach, często powoduje zrzucanie pancerza. Linienie i produkcja chityny są stymulowane przez hormon, wydzielany przez gruczoły znajdujące się w słupkach ocznych krewetek.

Gdy zbliża się pora linienia, krewetka przestaje pobierać pokarm i staje sie nieaktywna. Ciało krewetki pobiera węglan wapnia i inne potrzebne związki z istniejącego pancerza, tak więc krewetka będzie miększa w dotyku. Następnie ciało się obkurcza, co powoduje jego oddzielenie się od pancerza. Samo linienie trwa dosłownie chwilę, pancerz pęka na szyi a krewetka gwałtownymi ruchami wydostaje się ze "starej skóry". W tym momencie jest całkowicie bezbronna i powinna mieć zapewnione schronienie. Nawet gdy w akwarium nie ma ew. napastników, kryjówki są w tym momencie niezbędne dla dobrego samopoczucia krewetki.

Nowy pancerz jest miękki i nasiąka wodą. Do chwili w której pancerz zacznie twardnieć, krewetka może bez przeszkód rosnąć, a także odbudowywać utracone części ciała (odbudowanie większych części ciała zajmie kilka linień). Z reguły trwa to 2 - 3 dni. Twardnienie następuje dzięki twardnieniu chityny zawartej w pancerzu i wysycaniu węglanem wapnia. Najwięcej węglanu wapnia krewetki pobierają ze starego pancerza oraz z wody przy pomocy skrzeli. Tak więc zjadanie wylinki jest tylko dodatkowym - a nie (jak się ogólnie uważa) głównym - sposobem na przyswajanie wapnia. Rodzaj Macrobrachium wydaje się być najbardziej zainteresowany zjadaniem wylinki, krewetki karłowate i filtrujące mniej. Krewetki niekoniecznie zjadają własną wylinkę, równie chętnie konsumują cudzą, więc jeżeli wylinka nie zostanie zjedzona w przeciągu 3 dni od linienia należy ją z akwarium usunąć - widocznie nie ma na nią amatorów

Głowotułów jest nieruchomy, w przypadku krewetek jest raczej wydłużony. Składa się z głowy połączonej z thoraxem. Pokryty jest karapaksem (pancerzem). Karapaks sięga boków ciała i przykrywa skrzela. Na karapaksie znajdują się elementy, za pomocą których oznacza się przynależność gatunkową: rostrum (dziób) oraz czułki zwane antennami (pierwsza para anten ma nazwę antennule). Służą krewetkom m.in. do dostarczania informacji chemicznych. Fasetkowe oczy krewetek umieszczone są na słupkach ocznych. 

ROZMNAŻANIE KREWETEK

U krewetek rozród może przebiegać w dwóch różnych formach, przy czym forma rozmnażania nie jest cechą różnicującą rodzaje. Rozród krewetek ma ścisły związek z linieniem - póki nie wyklują się młode samica nie może zmienić pancerza, dlatego z reguły kopulacja odbywa się tuż po jej wylince.

PRZEOBRAŻENIE ZUPEŁNE (holometabolia) - jest charakterystyczne dla prawie wszystkich gatunków krewetek wielkoramiennych, dla filtrujących i niektórych karłowatych. Młode po wykluciu z jaj przechodzą szereg stadiów larwalnych nim staną się młodymi krewetkami. Wykluwają się jako naupliusy mające 3 pary odnóży i pływają w toni wodej odżywiając się coraz to większym planktonem. Kolejne segmenty ciała pojawiają się po kolejnych wylinkach - młode w międzyczasie przechodzą przez stadia zwane protozoea, zoea i postlarva.

ZAKUP KREWETEK

Zakup krewetek powinien być poprzedzony analizą naszego zbiornika. Akwarium, do którego zamierzamy je wpuścić, powinno być dojrzałe i stabilne, urządzone odpowiednio do rodzaju który zamierzamy w nim trzymać. Chcąc obserwować wszystkie ciekawe zachowania tych zwierząt (czy w ogóle widywać nasze krewetki ;)) dobrze jest urządzić akwarium przeznaczone tylko dla nich. Jeżeli wszystkie wymogi hodowlane są spełnione, możemy udać się do sklepu.

Wzór oraz kolor charakterystyczny dla danego gatunku, odmiany czy formy powinien być wyraźny. Zwierząt znajdujących się w akwarium ze zwłokami współmieszkańców trzeba się wystrzegać. Krewetki transparentne nie powinny mieć białego ani szarego przebarwienia wewnątrz ciała, nie powinny też mieć mlecznego zabarwienia. Czerwone, krwiste plamy wewnątrz ciała mogą oznaczać chorobę. Białe, mechate guzki na pancerzu mogą być oznaką groźnej choroby wirusowej. Nie kupuje się krewetek dorosłych. Długość ich życia jest krótka, a wzrost dojrzałych krewetek jest wolniejszy, w związku z tym trudno jest określić wiek nabywanych okazów. Najlepsze do hodowli są krewetki tuż przed wejściem w wiek dojrzały. Mamy wtedy największe prawdopodobieństwo wyraźnego zwiększenia ich populacji w akwarium.

Mając zamiar bawić się w rozmnażanie krewetek, kupujmy je u sprawdzonych hodowców i sprzedawców. Krewetki przeznaczone do hodowli muszą być zdrowe, ładnie wybarwione, bez wad (zniekształcenia, odbarwienia). Krewetki podejrzanie tanie często są (choć nie muszą) odrzutem hodowlanym bądź mieszańcami różnych gatunków - takie możemy kupić jeśli mają spełniać w akwarium jedynie funkcję "zjadaczy glonów". Starajmy się jednak nie "puszczać w obieg" ich ew. potomstwa.

Zwróćmy uwagę na sposób odławiania krewetek przez sprzedawcę. Osoba niewprawiona nie powininna posługiwać się siatką (nie wolno krewetek na siłę strzepywać z siatki, by nie pourywać im odnóży), lepiej robić to przy pomocy przezroczystego kubeczka lub fajki szklanej.

I na koniec ważna uwaga - koniecznie dowiedzmy się co kupujemy! Importerzy, hurtownicy i sklepy lubią nadawać krewetkom błędne nazwy lub - co jeszcze gorsze - wymyślają własne. Może nam się zdarzyć nabyć śliczną, maleńką krewetkę która - wg. zapewnień sprzedawcy - ma konsumować glony, a w naszym akwarium dorośnie do 20 cm, pożre całą obsadę, wytrzebi roślinność i przekopie podłoże. To naturalnie już BARDZO ekstremalny przykład ;), tym niemniej warto przed zakupem przejrzeć kilka zdjęć (naturalnie krewetek) i postarać się zidentyfikować zwierzę które zamierzamy kupić.

TRANSPORT

Transport krewetek powinien odbywać się w foliowej torbie. Do torby wrzuca się lekkie elementy z nietoksycznego tworzywa, których krewetki mogą się przytrzymać (małe kawałki gąbki, siatki plastikowej itp.). Czasem do torby wrzuca się mech jawajski lub kawałki roślin. Nie jest to dobre rozwiązanie. Roślina w ciemności będzie pobierała z wody tlen, a tego krewetki powinny mieć pod dostatkiem (dotyczy to zwłaszcza dłuższych okresów transportu - powyżej jednej doby). Ilość powietrza w torbie powinna być co najmniej dwa razy większa niż wody. Ważne jest by krewetki transportowane były w torbach z półokrągłym dnem. Rogi prostokątnych toreb często załamują się w transporcie i istnieje niebezpieczeństwo uwięzienia tam krewetek, które w takim przypadku skazane są na śmierć przez zgniecenie lub uduszenie.

Gatunki z rodzaju Macrobrachium są dość odporne i z reguły bez kłopotów przechodzą trwającą nawet kilkadziesiąt godzin podróż ze sklepu. Warunkiem jest dobrze natleniona woda w pojemniku w którym są transportowane i niezbyt duże zagęszczenie. Dobrze jest też nie przewozić zbyt wielu samców w jednej torbie.

Rodzaj Caridina oraz krewetki filtrujące są bardziej wrażliwe. Jeżeli transport ma trwać więcej niż kilkanaście godzin, pilnujmy by nie kupić samic noszących jaja, gdyż jest bardzo prawdopodobne, że nawet jeśli przeżyją podróż, to po wpuszczeniu do akwarium w niedługim czasie padną.

Podczas transportu należy zadbać o to, by temperatura wody u krewetek zbyt gwałtownie nie ulegała zmianom, przy czym przegrzanie jest bardziej niebezpieczne niż przechłodzenie. Krewetki bardzo źle znoszą przegrzanie oraz - co za tym idzie - spadek zawartości tlenu w wodzie. Jeżeli wiemy że podróż ze sklepu potrwa długo, zaopatrzmy się w pojemniki styropianowe.

AKLIMATYZACJA

Przed wpuszczeniem krewetek do akwarium należy je zaaklimatyzować. Należy w tym celu zgasić światło w akwarium i polożyć torbę na wodzie dla wyrównania temperatur. Następnie dobrze jest sprawdzić pH obu wód. Jeżeli zbytnio się nie różnią (pół stopnia) to aklimatyzacja nie musi być długa. Dwukrotne zwiększenie objętości wody w torbie w ciągu 10 minut powinno w zupełności wystarczyć. Jeżeli pH się znacznie różni czas ten należy wydłużyć nawet do godziny. Częstym objawem zbyt szybkiej aklimatyzacji może być bielenie ciała, zwłaszcza gdy wpuszczamy krewetki do wody o wyższym pH.

Jeżeli w akwarium są ryby, przed wpuszczeniem krewetek należy je nakarmić, by nie reagowały na wpuszczane krewetki jak na podanie pokarmu. Dobrym pomysłem jest wpuszczanie krewetek do zarybionego akwarium w nocy, gdy ryby śpią. Zamierzając wpuścić krewetki do akwarium z obsadą rybną, a w akwarium sklepowym czy hodowlanym przebywały one z rybami, nie wolno zapominać o kwarantannie. Krewetki bowiem mogą przenosić różne choroby.

Nie wpuszczajmy krewetek do niedojrzałego zbiornika. Nawet odporniejsze gatunki nie zniosą obecności amoniaku i azotynów. W nieustabilizowanym jeszcze (ale z dojrzałym filtrem) akwarium można ew. pokusić się o Caridina japonica, która pomoże w opanowaniu plagi glonów. Inne krewetki wymagają akwarium stabilnego.

Niektóre krewetki w transporcie i tuż po wpuszczeniu do akwarium bardzo często tracą barwy. Nie należy się tym przejmować gdyż po kilku lub kilkanastu godzinach wraca ich właściwe ubarwienie.